[miejsce publikacji] ICT Professional, Nr 20 – Jesień 2018

[rubryka] Baza Wiedzy

[autor] Mateusz Wykręt, Anna Bocheńska

[tytuł] Wdrożenie systemu ewidencji sieci u operatora telekomunikacyjnego

Specyfika działalności operatora telekomunikacyjnego sprawia, że system do zarządzania procesami biznesowymi, to już standard. Bo jak klientowi powiedzieć, że nie może sobie sprawdzić billingu przez internet czy dokonać opłat za świadczone usługi? Taki system to nie tylko funkcjonalność, którą widzi klient. Zasadnicza część informacji jest widoczna wyłącznie dla operatora telekomunikacyjnego.

Funkcjonując na rynku od ponad 20 lat, nie tylko jako dostawca oprogramowania, ale również sprzętu telekomunikacyjnego i usług, nabyliśmy sporą wiedzę i doświadczenie. Co więcej, wsłuchujemy się w potrzeby tego rynku. Dzięki temu, dostrzegliśmy, że aby całość procesów biznesowych w przedsiębiorstwie telekomunikacyjnym funkcjonowała prawidłowo, konieczna jest również prawidłowa ewidencja zasobów przedsiębiorstwa, w tym infrastruktury sieciowej. Dlatego też kilka lat temu rozpoczęliśmy pracę nad naszym autorskim oprogramowaniem przeznaczonym do paszportyzacji sieci, który nazwaliśmy ARNIS.

W ten oto sposób w naszej ofercie pojawił się spójny system informacyjno-komunikacyjny pełniący funkcje oprogramowania klasy BSS/OSS, obiegu dokumentów i ewidencji sieci telekomunikacyjnych.

Wpisując się w system na miarę

Na początku 2018 roku wzięliśmy udział w postępowaniu przetargowym organizowanym przez telewizję kablową Macrosat z Barczewa na dostawę i wdrożenie kompleksowego rozwiązania do zarządzania przedsiębiorstwem. Wymagania, jakie postawiono temu rozwiązaniu, były złożone i wynikały z wieloletniej praktyki gospodarczej Inwestora. Platforma oferowana przez potencjalnego dostawcę powinna objąć obszary: obsługa abonentów (w tym: umowy, aneksy, cenniki, regulaminy, fakturowanie, rozliczenia należności, windykacje, eBOK, Call Center, Contact Center, raporty), obsługa magazynowa urządzeń i zleceń technicznych, wewnętrzny obieg dokumentów, provisioning usług oraz szeroko rozumianą paszportyzację sieci telekomunikacyjnej.

Firma Macrosat, jako operator telekomunikacyjny, działa na polskim rynku od lat 90’ i oferuje swoim abonentom szeroki zakres usług, m.in.: telewizję, w tym TVGO, dostęp do sieci internet i usługę telefonii, zarówno oddzielnie, jak i w pakietach, proponując przy tym liczne promocje. Operator zasięgiem swojej sieci obejmuje kilkanaście miejscowości, zarówno miast, miasteczek, jak i wiosek, nieustannie się rozwijając i zwiększając obszar świadczenia usług.

System ARNIS jest naszym autorskim produktem. Projektując go, zasadniczo braliśmy pod uwagę dwa czynniki:

• wydajne narzędzie informatyczne z intuicyjnym interfejsem graficznym użytkownika,

• optymalizację kosztów wdrożenia systemu z zastosowaniem referencyjnej konfiguracji, sprzętowej i programowej, w pracy wielostanowiskowej.

Dzięki takiemu podejściu do projektowania oprogramowania nasz system spełnił wymagania zawarte w Opisie Przedmiotu Zamówienia, co pozwoliło nam uczestniczyć w tym Projekcie i w toku postępowania przetargowego pozyskać zamówienie. Podjęcie współpracy z Macrosat i realizacja tak dużego przedsięwzięcia była dla nas nie lada wyzwaniem.

Bierzemy się do pracy

Każde wdrożenie naszego oprogramowania jest unikalne. Jednak zasadniczo odbywa się według ściśle ustalonych procedur, których pierwszym i niezwykle istotnym elementem jest rzetelna analiza wymagań oraz stanu faktycznego, tzw. audyt przedwdrożeniowy. Następnie, przy obustronnej współpracy, opracowany zostaje dokument Projektu Wdrożenia, a po jego akceptacji rozpoczynane są działania.

Pierwszy etap

Wdrożenie systemu informacyjno-komunikacyjnego do zarządzania przedsiębiorstwem w telewizji kablowej Macrosat zaczęło się od aktualizacji już użytkowanego oprogramowania do obsługi procesów biznesowych operatora. W ten sposób Inwestor otrzymał system umożliwiający: zarządzanie wewnętrznym obiegiem dokumentów, bazą abonentów, usługami oraz magazynem, a także pełną obsługę abonentów, raportowanie i obsługę zleceń technicznych, w tym aplikację na urządzenia mobilne dla pracowników służb technicznych.

Paszportyzacja sieci

Po zakończeniu etapu pierwszego przyszedł czas na kolejną fazę – wdrożenie systemu ewidencji sieci.

Jednym z głównych wymagań, jakie Inwestor postawił wobec systemu do ewidencji sieci (paszportyzacji), było, aby oprogramowanie zostało oparte na wydajnym serwerze bazodanowym. Ponadto, serwer bazy danych, jak i sama aplikacja powinny wspierać odzwierciedlenie przestrzenne, tzw. GIS. Udało się nam to osiągnąć dzięki bazie danych PostgreSQL, służącej do przechowywania inwentaryzowanych danych.

Kolejnym, nie mniej ważnym aspektem było, aby wdrożony system mógł pracować bez dostępu do sieci internet, nie tracąc pełnej funkcjonalności. Dlatego też, opracowaliśmy niezależny serwer mapowy działający offline (w ramach lokalnej sieci komputerowej LAN), tzw. „serwer kafelek”.

Obecnie nasz system może współpracować również z innymi dostawcami internetowych serwisów mapowych, w tym: Open Street Map czy Bing. Jednakże praca w oparciu o indywidualny, lokalny serwer mapowy pozwala osiągnąć lepsze rezultaty.

Razem z instalacją i konfiguracją serwera mapowego niezbędne było przeprowadzenie niezależnego importu i przetwarzania danych dla standaryzowanych słowników adresowych, m.in.: bazy TERYT, punktów adresowych PRG czy słowników lokalizacyjnych z UKE. Dzięki takiemu rozwiązaniu funkcjonalność automatycznego wyznaczania adresów w programie wykonywana jest z jeszcze większą dokładnością. Bo przecież opierając się na współrzędnych geograficznych i korzystając z operacji GIS-owych, bardzo łatwo jest „znaleźć” najbliższy punkt adresowy, a następnie podstawić prawidłowy adres TERYT.

Każdy, kto projektował i budował sieci telekomunikacyjne, zapewne spotkał się z realizacją projektów technicznych, wykonawczych, powykonawczych, uzgodnień w ZUD dotyczących sieci uzbrojenia terenu i innych. W większości przypadków prace te realizowane są na podstawie map geodezyjnych, które przedsiębiorca telekomunikacyjny musi zakupić we własnym imieniu. Niejednokrotnie okazuje się, że na projekcie wykonawczym czy powykonawczym proces projektowania i ewidencji sieci się kończy. A co dalej? Przecież w dokumentacjach cyfrowych wprowadza się bardzo szczegółowe informacje, nierzadko ta wiedza jest jedyną w przedsiębiorstwie wiedzą o topologii sieci. Dlatego też uważaliśmy, że warto tą wiedzę wykorzystać. Oczywiście w ten dobry sposób.

I tak oto narodziło się niezależne narzędzie, program ImportDXF, pod czujnym okiem pracowników Macrosat, a w szczególności Dyrektora Działu Technicznego Marcina Żbikowskiego, za co serdecznie dziękujemy.

Import danych polega na wczytaniu mapy geodezyjnej, dostarczonej w formacie DXF (jeden z bardziej popularnych formatów plików map wektorowych), a następnie wykonaniu przetwarzania na wybranych warstwach mapy bezpośrednio w programie ImportDXF.

Ponieważ w naszej działalności od wielu lat wykonujemy dokumentacje projektowe, zdawaliśmy sobie sprawę jak różna może być jakość wykonywanych projektów. Wszak każdy projektant może mieć inny styl projektowania, tak jak każdy z nas ma własny charakter pisma. Dlatego też opracowaliśmy specjalne narzędzia do przetwarzania danych, które dzięki zastosowaniu współczynników tolerancji niwelują te różnice i w efekcie pozwalają uzyskać jednolitą strukturę i spójną sieć telekomunikacyjną operatora. Narzędzie ImportDXF posiada własny interfejs graficzny – główne okno programu również zostało wyposażone w mapę „kafelkową” i okna pomocnicze, a dla lepszej ergonomii zastosowano, doskonale znane każdemu użytkownikowi komputera, „wstążki”.

Tak więc cały import sprowadza się do wyboru właściwego podkładu geodezyjnego i warstw odzwierciedlających docelowe elementy systemu, a następnie tak przetworzone dane zostają wyeksportowane do bazy danych programu ARNIS. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie ma konieczności ręcznego wprowadzania danych do systemu informatycznego. W ten sposób pokazujemy, że można, a zarazem należałoby skorzystać z już posiadanych podkładów geodezyjnych w formacie DWG/DXF.

Repozytorium obiektów

Zgodnie z wymaganiami Macrosat, efektem importu miało być odwzorowanie poszczególnych warstw sieci telekomunikacyjnej z plików DXF w systemie paszportyzacji sieci ARNIS w postaci infrastruktury budowlanej, tj. m.in. studni kanalizacyjnych, słupów, punktów dystrybucyjnych i dostępowych oraz tras kablowych. Dopiero w tych elementach mają być ewidencjonowane urządzenia, których specyfikacje przechowywane są w module, który nazwaliśmy repozytorium obiektów. Biblioteka takich wzorcowych urządzeń i elementów sieci telekomunikacyjnej dystrybuowana jest w ramach podstawowej licencji naszego programu.

Zdawaliśmy sobie sprawę, że jako dostawca oprogramowania, nie jesteśmy w stanie uzupełnić biblioteki o wszystkie urządzenia dostępne na rynku. Kompletna standaryzacja repozytorium obiektów, ze względu na liczbę urządzeń na rynku jest przecież niemożliwa. Dlatego też w naszym repozytorium obiektów jest możliwość projektowania własnych elementów sieci, w tym definiowania indywidualnych metryk (paszportów) dla poszczególnych typów urządzeń.

We wdrożeniu systemu ARNIS w Macrosat, główny nacisk, podczas projektowania biblioteki urządzeń, był skierowany przede wszystkim na utworzenie wzorcowych elementów sieci HFC (ang. Hybrid Fibre-Coaxial). Urządzenia wraz z ich parametrami technicznymi zostały wprowadzone do systemu na podstawie opracowanych przez Macrosat szablonów wzorcowych obiektów. Praca ta realizowana była w kooperacji z Inwestorem, aby w przyszłości, gdy zajdzie taka potrzeba, Administrator systemu ARNIS był w stanie poruszać się swobodnie w module repozytorium obiektów.

Raporty SIIS do UKE

Ważnym elementem każdego systemu informatycznego jest moduł raportowania. Jak wiemy, w pracy operatora telekomunikacyjnego konieczne jest wykonywanie okresowych sprawozdań do Systemu Informacyjnego o Infrastrukturze Szerokopasmowej (SIIS). W systemie ARNIS wdrożona została funkcjonalność generowania raportu zgodnego z aktualnie obowiązującymi wymaganiami UKE. Raport SIIS generowany jest na podstawie zaewidencjonowanej sieci telekomunikacyjnej, powiązań poszczególnych jej elementów oraz prawidłowo uzupełnionych atrybutów obiektów.

Dzięki współpracy z systemem SORT, w raporcie SIIS uzupełniane są w sposób automatyczny wszystkie informacje związane ze świadczonymi usługami przez operatora telekomunikacyjnego na danym adresie – zakładka Usługi. Oczywiście system ARNIS umożliwia również import usług z innych systemów informatycznych. Wystarczy wygenerować odpowiedni plik CSV o strukturze i danych zgodnych z raportem, a następnie zaimportować go do programu.

W systemie ARNIS raport SIIS generowany jest za pomocą jednego kliknięcia myszy. W oknie logów, jeśli występują, generowane są nieprawidłowości w zaewidencjonowanej sieci, które Użytkownik systemu powinien poprawić. Dodatkowo raport może zostać zwalidowany bezpośrednio w programie miniSIIS (np. poprzez wczytanie raportu w postaci pliku XML) i/lub w tej postaci przesłany do UKE.

Wizualizacja zasobów sieci

Poszukując rozwiązania informatycznego do paszportyzacji sieci, Macrosat miał konkretną wizję tego, jakie elementy sieci powinny mieć odzwierciedlenie w grafice i w jaki sposób powinny być prezentowane w programie. Tak, aby wizualizacja zasobów sieci umożliwiała ich przenoszenie pomiędzy wewnętrznymi lokalizacjami, np. w budynku. Program ARNIS umożliwia taką prezentację w postaci widoków 2D reprezentujących poszczególne typy obiektów, tj. budynki, studnie czy dukty kanalizacyjne (część pierwotna i wtórna kanalizacji). I tak po zaznaczeniu wybranego obiektu na mapie, automatycznie generowane są schematy tych obiektów, prezentując ich wyposażenie w dwóch wymiarach.

A ograniczenia?

Spełnienie wymagań postępowania zależało również od parametrów licencyjnych systemu i możliwości sprzętowych jego rozbudowy. Często zdarza się tak, że system działa na stanowisku roboczym o określonej konfiguracji, a parametry licencyjne czy sprzętowe uniemożliwiają jego rozbudowę. W tym przypadku jest inaczej. System ARNIS z jednej strony pozwala na modyfikację parametrów licencyjnych w dowolnym czasie (upgrade/downgrade licencji), z drugiej zaś nie posiada żadnych ograniczeń i limitów w kontekście wykorzystania zasobów sprzętowych serwera (liczba procesorów, liczba pamięci RAM czy przestrzeń dyskowa HDD). Klient może dowolnie rozbudowywać więc swoją infrastrukturę i zawsze będzie to zgodne z warunkami licencji. Projektując system ARNIS, braliśmy pod uwagę również fakt, że wielu z administratorów systemów to bardzo dobrzy specjaliści. Nie chcieliśmy więc ich ograniczać i każdej zmiany w systemie warunkować udziałem naszych inżynierów. Zaprojektowaliśmy więc narzędzia, dzięki którym, po odpowiednim przeszkoleniu, możliwe jest samodzielne konfigurowanie elementów systemu przez Administratora.

Działa i co dalej?

System informacyjno-komunikacyjny w telewizji kablowej Macrosat został wdrożony z sukcesem i funkcjonuje prawidłowo, zgodnie z oczekiwaniami Inwestora i wymaganiami Projektu, w ramach którego realizowane było postępowanie.

Prawidłowe przygotowanie, zaplanowanie każdego z etapów, a także rzetelna analiza funkcjonalności pod kątem spełnienia szczegółowych wymagań, pozwoliły na sprawne przeprowadzenie wdrożenia i uruchomienia systemu. Jednak podpisanie dokumentów odbioru to nie koniec naszej współpracy. Zgodnie z praktyką przyjętą przez Comfortel, nie pozostawiamy systemu samego sobie, a w razie potrzeby pomagamy i udzielamy konsultacji. A jeśli zachodzi taka konieczność, organizujemy dodatkowe szkolenia z obsługi systemu, lokalnie u Klienta lub w formie zdalnej.