Katarzyna Orzeł, radca prawny specjalizujący się w zagadnieniach związanych z prawem telekomunikacyjnym oraz szeroko pojętym prawem własności intelektualnej, przyjrzy się bliżej kwestiom związanym ze świadczeniem publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Artykuł jest częścią cyklu o obowiązkach przedsiębiorców telekomunikacyjnych.

Na początek należy dobrze zdefiniować o jaką usługę nam chodzi. Ustawodawca posługuje się bowiem dwoma pojęciami: „publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej” oraz „usługa powszechna”. Mimo że na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to tożsame pojęcia, nie można dać się zwieść. Usługa publicznie dostępna jest to każda usługa telekomunikacyjna dostępna dla ogółu użytkowników. W wypadku zatem jeśli dana usługa telekomunikacyjna skierowana jest do nieograniczonego kręgu adresatów (np. do konsumentów lub do przedsiębiorców) jest ona publicznie dostępną usługą telekomunikacyjną.

Z kolei czym innym natomiast jest usługa powszechna – jest to zestaw usług telekomunikacyjnych, które muszą być dostępne dla wszystkich abonentów w Polsce, przy czym obecnie w skład usługi powszechnej wchodzi:

• przyłączenie zakończenia sieci w stałej lokalizacji umożliwiające komunikację głosową, faksową i przesyłanie danych, w tym funkcjonalny dostęp do sieci Internet, którego prędkość umożliwia korzystanie z aplikacji używanych powszechnie w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, w szczególności korzystanie z poczty elektronicznej lub aplikacji umożliwiających dokonywanie płatności;
• utrzymanie łącza abonenckiego z zakończeniem sieci, o którym mowa powyżej, w gotowości do realizacji połączeń telefonicznych krajowych i międzynarodowych;
• połączenia telefoniczne krajowe i międzynarodowe;
• ogólnokrajowe informacje o numerach telefonicznych, dostępne również dla użytkowników aparatów publicznych lub innych punktów dostępowych umożliwiających komunikację głosową;
• udostępnianie ogólnokrajowego spisu abonentów;
• świadczenie usług telefonicznych za pomocą aparatów publicznych lub innych punktów dostępowych umożliwiających komunikację głosową.

Łatwo zatem zauważyć, że nie każda usługa publicznie dostępna będzie usługą powszechną, ale każda usługa powszechna jest usługą publicznie dostępną.

Publicznie dostępna usługa telekomunikacyjna

Na początek proponuje jednak skupić się na usługach publicznie dostępnych (jako świadczonych przez większą część przedsiębiorców).
Regulamin – prawo czy obowiązek?
Jak wskazywaliśmy w poprzedniej odsłonie naszego cyklu, umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych musi składać się z bardzo dokładnie określonych elementów. Jednocześnie jednak ustawodawca wprost wskazuje, że niektóre z nich przedsiębiorca może przenieść do regulaminu świadczenia usługi publicznej. Powstaje zatem pytanie czy wprowadzenie takiego regulaminu jest zawsze obowiązkowe. Otóż odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna.
Ustawodawca wprowadził bowiem wymóg uchwalenia regulaminu dla tych przedsiębiorców którzy świadczą usługi bez zawarcia umów z abonentami. Chodzi tu o usługi świadczone na mocy czynności faktycznych dokonanych przez abonentów (takie jak usługi przedpłacone w publicznie dostępnej sieci telekomunikacyjne, usługi świadczone za pomocą publicznego aparatu telefonicznego itp.). Co istotne w wypadkach gdy wprowadzenie regulaminu jest obowiązkowe, jego minimalna treść została też określona przez ustawodawcę.
W przypadku zatem gdy przedsiębiorca świadczy usługę publiczną lecz ma to miejsce na podstawie pisemnej lub zawartej przez Internet umowy – nie musi wprowadzać regulaminu świadczenia usług.

Regulamin – i co dalej
Jakie obowiązki spoczywają na przedsiębiorcy, który zdecyduje się taki regulamin wprowadzić? Przede wszystkim jest on zobowiązany do ogłoszenia regulaminu na swojej stronie internetowej. Co od razu pokazuje, że przedsiębiorca taki musi posiadać swoją stronę w Internecie aby komunikować się z abonentami (co w obecnych czasach jest dość oczywiste – ale rzadko wymagane przez prawo).
Dostawca usług musi dostarczyć również stosowany przez siebie regulamin abonentowi wraz z umową (w formie papierowej lub elektronicznej). Dodatkowo regulamin trzeba dostarczać abonentowi na każde jego żądanie (nie można mu tego odmówić z uwagi np. na wypełnienie już tego obowiązku poprzednio).

Cennik
Nieco inaczej wygląda kwestia określania cen i cenników. Nie tylko ustawodawca określa ich minimalną zawartość (ceny za przyłączenie do sieci, usługi, za obsługę serwisową oraz szczegółowe informacje dotyczące stosowanych pakietów i upustów), ale również nakłada na każdego dostawcę usług publicznych obowiązek jego ustalenia. Jednocześnie, podobnie jak regulamin, cennik musi zostać podany do publicznej wiadomości oraz doręczony abonentowi.

Internet
W przypadku dostawców Internetu ustawodawca przewidział jeszcze jeden specyficzny obowiązek informacyjny – obowiązek informowania o prędkości przesyłu danych. Informacje te muszą być zawarte nie tylko w umowie, ale również w powszechnie udostępnianych materiałach, takich jak materiały promocyjne i informacyjne.
Jednocześnie w przypadku oferowaniu usług w ruchomych sieciach telekomunikacyjnych, istnieje obowiązek wprowadzenia pakietów przesyłu danych i informowania abonenta o przekroczeniu pakietu (co ma przeciwdziałać niekontrolowanemu przez abonenta zwiększeniu rachunków).

Faktura to nie wszystko
Na dostawcy usług ciąży też obowiązek przekazywania abonentom (nieodpłatnie) podstawowego wykazu wykonanych usług. W przypadku gdy abonent zażąda wykazu szczegółowego – przedsiębiorca również musi go dostarczyć – tym razem może jednak za to pobrać opłatę (musi być ona jednak sprecyzowana w cenniku).

Reklamacje
Warto pamiętać również o obowiązkach przedsiębiorców związanych z rozpatrywaniem i przyjmowaniem reklamacji. Dostawca usługi publicznej jest zobowiązany do prowadzenia postępowania reklamacyjnego. Co jeszcze istotniejsze, musi on rozpatrzyć reklamację w terminie 30 dni od dnia jej złożenia – w razie braku odpowiedzi w tym terminie uznaje się, że reklamacja została uwzględniona.

Usługa powszechna

Na zakończenie drugiej części cyklu warto jeszcze wspomnieć o usłudze powszechnej. Jak już pisałam wyżej, jest to usługa publiczna składająca się z określonych usług częściowych. Obecnie usługa powszechna jako taka nie jest świadczona – dostęp do usług, które się na nią składają jest bowiem zaspokojony przez przedsiębiorców działających na rynku.
Charakterystyczną cechą usługi powszechnej jest prawo prezesa UKE do wyznaczenia na mocy decyzji przedsiębiorcy, który będzie ją świadczył. Prawo to aktualizuje się jednak jedynie w sytuacji gdy prezes uzna, iż potrzeby ludności w zakresie usługi powszechnej nie są spełniane przez wolny rynek. Do 2011 r. przedsiębiorcą wyznaczonym była Telekomunikacja Polska SA.
Odnosząc się do samych obowiązków przedsiębiorcy wyznaczonego, najważniejszym i kluczowym z nich jest zawierania umów o świadczenie usługi powszechnej z każdym podmiotem, który tego zażąda. Dodatkowo umowa musi zostać zawarta w terminie 30 dni od dnia złożenia przez abonenta wniosku w tym przedmiocie. Jednocześnie przedsiębiorca wyznaczony obowiązany jest kształtować ceny usługi na przystępnym poziomie, który umożliwi skorzystanie z nich abonentom (oczywiście kwestia ta badana jest przez prezesa UKE).
Podsumowując, obowiązki przedsiębiorców telekomunikacyjnych świadczących usługi publicznie dostępne zostały przez ustawodawcę rozbudowane i nie kończą się na samym procesie zawierania umowy, ale regulują też proces świadczenia usługi. Warto o tym pamiętać budując model biznesowy świadczonej działalności.

Autorka jest radcą prawnym specjalizującym się w zagadnieniach związanych z prawem telekomunikacyjnym oraz szeroko pojętym prawem własności intelektualnej. Mecenas Orzeł świadczy usługi prawne w ramach kancelarii Orzeł Stankiewicz Kancelaria Radców Prawnych s.c. z siedzibą w Krakowie (orzelstankiewicz.pl). Autorka artykułu prowadzi też specjalistycznego bloga wlasnoscintelektualna.com, poświęconego praktycznym problemom wykorzystywania własności intelektualnej w działalności gospodarczej. Zapraszamy do kontaktu pod adresem kancelaria@orzelstankiewicz.pl

W najnowszym numerze „ICT Professional” (lato 2015, nr 7) mecenas Orzeł podpowiada, jak zawrzeć umowę w obrocie profesjonalnym.

Źródło: „ICT Professional” wiosna 2015 (nr 6)