Zapraszamy Państwa w podróż w przeszłość – proszę zapiąć pasy a nasz Delorian, przerobiony na poduszkowiec, zabierze Państwa do roku 2002.

Patrzymy z góry na sieć operatora stacjonarnego. Widzimy warstwę central tranzytowych oraz warstwę central lokalnych, do których niczym szpileczkami przyczepione są centralki PABX klientów.  Operator ten nie obsługuje indywidualnych klientów końcowych. Przez taką komutowaną sieć, nie bójmy się jej nazwać po imieniu – przez PSTN, przesyłany jest ruch abonencki oraz hurtowy, pomiędzy operatorami krajowymi oraz pomiędzy nimi a operatorami międzynarodowymi.

Tymczasem na świecie trwają prace nad nową koncepcją sieci – NGN (Next Generation Networks). Postulaty NGN to świadczenie usług szeroko pojętej komunikacji (telefonia i multimedia – rozmowy video, videokonferencje, przesyłanie wiadomości tekstowych, głosowych i wiele więcej) z wykorzystaniem komutacji pakietów oraz otwartych interfejsów. Dzięki takiej filozofii klienci mieli uzyskać dostęp do całej gamy usług, świadczonych przez różnych dostawców, z wykorzystaniem identyfikatorów, które wcale nie musiały już być numerami telefonicznymi.

Kluczowym elementem sieci „następnej generacji” jest softswitch, który pełni te same funkcje, co centrala – jeżeli tylko transkoduje i rutuje połączenia pomiędzy innymi operatorskimi centralami – jest klasy 4, jeśli bezpośrednio podłączone są do niej telefony – jest klasy 5. Gdy klienci zaczynają wymieniać swoje centralki na VoIPowe, operator zaczyna myśleć nad doposażeniem swojej sieci w bramę VoIP do świata komutacji kanałów, w PSTN GW.

Proszę znów zapiąć pasy, nasz Delorian przeniesie Państwa 6 lat do przodu i mamy rok 2008.

Skrót NGN jest już niemodny a jego miejsce na konferencjach zajmują inne trzy litery – IMS (IP Multimedia Subsystem). Koncepcja, która miała zrewolucjonizować sieci GSM zakładała, że kluczowym protokołem sygnalizacyjnym stanie się SIP, co pozwoli na świadczenie usług telefonicznych dla klientów VoIP bez konieczności rutowania połączeń do sieci PSTN. Mimo, że od jego pojawienia się minęło 7 lat, IMS nadal czeka na swój „wielki moment” – wielką nadzieją jest LTE, sieć, w której IMS jest sercem, pompującym połączenia głosowe przez sieć pakietową, oferującą ogromne przepustowości urządzeniom końcowym always-on – z zawsze zestawioną sesją IP.

Spójrzmy jeszcze raz na sieć naszego operatora stacjonarnego w roku 2008. Właśnie zintegrowano z siecią softswitcha klasy 5 aby oferować  klientom szerszą gamę usług. Okazuje się jednak, że klienci chętnie zamieniają centralki PBX na IP-PBX i realizują na niej większość zaawansowanych usług telefonicznych. Platforma VoIP służy zatem do łączenia świata IP ze światem SS7 – kluczowym elementem staje się Session Border Controller (SBC), zabezpieczające sieć operator przed niepowołanym dostępem z sieci IP.

Już po raz ostatni wsiadamy do naszego wehikułu czasu – lądujemy 4 lata później. Mamy rok 2012.

Gdy opada para z Deloriana zauważamy,  że sieć naszego operatora rozszerzyła się o dwie dodatkowe platformy, ale nadal spowija je jakby mgła – to chmura.  Rozwiązania chmurowe czyli XaaS (cokolwiek as a Service) cieszą się ogromnym zainteresowaniem klientów. Firmy chętnie rezygnują z IP-PBXów w swojej siedzibie (on-premise), ze względu na koszty utrzymania ale też mając na uwadze mobilność swoich pracowników, którzy w zasadzie wszędzie mogą uzyskać dostęp do firmy ze swojego komputera.  Nabiurkowe telefony powoli odchodzą w przeszłość zastępowane aplikacjami na laptopy, komórki i tablety. Dołączenie słuchawek z mikrofonem może ze zwykłego komputera zrobić stanowisko call-center pod warunkiem, że operator zapewni niezbędne funkcje.  Dlatego właśnie nasz operator uruchomił dwie chmurowe platformy – Hosted Call Center (HCC) oraz VaaS (VPBX as a Service) – obie podłączone SIP trunkami do softswitcha klasy 4.

Oczywiście to nie koniec podróży. Sieć PSTN powoli staje się przeszłością i zbliża się moment, w którym zamiast doszywać do operatorskiego patchworku kolejne kwadraty, trzeba będzie wymienić kołderkę na nową. Ale to już powrót do przyszłości – być może wybierzemy się w tę podróż razem. Następnym razem. Tymczasem reszta jest milczeniem… na razie.

Więcej podczas PLNOG w Warszawie w dniach 3-4 marca 2014.

Anna Olszewska-Olbryś

Join us at PLNOG12 -  3-4 Marzec 2014 – REJESTRACJA

Autor: Anna Olszewska-Olbryś, absolwentka wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej, od dziesięciu lat związana zawodowo z telekomunikacją. Zajmowała się planowaniem usług w zakresie głosu, transmisji danych, videostreamingu, messagingu, rozliczania w czasie rzeczywistym oraz usług sieci inteligentnej (IN). Brała udział w kilku dużych projektach migracji platform IN. Obecnie kierownik Zespołu Sieci Głosowej i Warstwy Usługowej w Biurze Architektury i Planowania Sieci firmy Exatel S.A.